1. เคชเคฐिเคเคฏ (Introduction)
Hindi:
เคฎเคจुเคท्เคฏ เคเคฐ เค
เคจ्เคฏ เคธ्เคคเคจเคงाเคฐी เคช्เคฐाเคฃिเคฏों เคฎें เคीเคตเคจ เคी เคถुเคฐुเคเคค เคเค เคोเคे เคธे เคोเคถिเคीเคฏ เคคเคค्เคต เคธे เคนोเคคी เคนै เคिเคธे เค
ंเคกाเคฃु (Ovum / Egg Cell) เคเคนा เคाเคคा เคนै। เคฏเคน เคฎเคนिเคฒा เคी เคช्เคฐเคเคจเคจ เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคฎें เคชाเคฏा เคाเคจे เคตाเคฒा เคธเคฌเคธे เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคोเคถिเคा เคนै, เคिเคธเคे เคฌिเคจा เคीเคตเคจ เคธंเคญเคต เคจเคนीं।
English:
The ovum (egg cell) is the female reproductive cell in humans and most animals. It is one of the largest cells in the human body, visible even to the naked eye in some species. Fertilization occurs when the ovum fuses with the male gamete (sperm), forming a zygote, which eventually develops into a new organism.
2. Ovum เคी เคชเคฐिเคญाเคทा (Definition of Ovum)
Hindi:
เค
ंเคกाเคฃु เคฏा เคเคตเคฎ เคเค เคชเคฐिเคชเค्เคต เคธ्เคค्เคฐी เคเคจเคจ เคोเคถिเคा เคนै, เคो เคจिเคทेเคเคจ (fertilization) เคी เคช्เคฐเค्เคฐिเคฏा เคฎें เคชुเคฐुเคท เคे เคถुเค्เคฐाเคฃु (sperm) เคे เคธाเคฅ เคฎिเคฒเคเคฐ เคญ्เคฐूเคฃ เคा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคเคฐเคคी เคนै।
English:
Ovum is a haploid female gamete produced by the ovaries. It carries 23 chromosomes in humans and combines with the 23 chromosomes of the sperm to form a diploid zygote (46 chromosomes).
3. Ovum เคी เคธंเคฐเคเคจा (Structure of Ovum)
Hindi + English Mix:
Ovum เคเค spherical (เคोเคฒाเคाเคฐ) เคोเคถिเคा เคนोเคคी เคนै เคिเคธเคा เคต्เคฏाเคธ เคฒเคเคญเค 0.1 mm (100 เคฎाเคเค्เคฐोเคฎीเคเคฐ) เคนोเคคा เคนै। เคเคธเคी เคธंเคฐเคเคจा เคो เคฎुเค्เคฏ เคญाเคों เคฎें เคฌाँเคा เคा เคธเคเคคा เคนै:
1. Plasma Membrane (Oolemma) – Ovum เคो เคฌाเคนเคฐी เคตाเคคाเคตเคฐเคฃ เคธे เคธुเคฐเค्เคทा เคฆेเคคी เคนै।
2. Cytoplasm (Ooplasm) – เคเคธเคฎें RNA, mitochondria, ribosomes, เคเคฐ nutrients เคนोเคคे เคนैं।
3. Nucleus (Germinal Vesicle) – เคเคธเคฎें haploid chromosomes (23 in humans) เคนोเคคे เคนैं।
4. Zona Pellucida – เคเค glycoprotein เคชเคฐเคค เคो sperm binding เคเคฐ polyspermy prevention (เคเค เคธे เค
เคงिเค sperm เคช्เคฐเคตेเคถ เคो เคฐोเคเคจा) เคฎें เคฎเคฆเคฆ เคเคฐเคคी เคนै।
5. Corona Radiata – follicular cells เคी เคฌाเคนเคฐी เคชเคฐเคค เคो ovum เคो เคชोเคทเคฃ เคฆेเคคी เคนै।
4. Ovum เคा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ (Oogenesis – Process of Egg Formation)
Hindi:
Ovum เคा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคเค เคตिเคถेเคท เคช्เคฐเค्เคฐिเคฏा "Oogenesis" เคธे เคนोเคคा เคนै। เคฏเคน เคช्เคฐเค्เคฐिเคฏा เคญ्เคฐूเคฃाเคตเคธ्เคฅा (foetal stage) เคธे เคถुเคฐू เคนोเคเคฐ เคฎเคนिเคฒा เคी เคช्เคฐเคเคจเคจ เคเคฏु (puberty เคธे menopause) เคคเค เคเคฒเคคी เคนै।
English (Stages of Oogenesis):
1. Primordial Germ Cells → Oogonia (Diploid, 46 chromosomes)
2. Oogonia → Primary Oocyte (arrested in Prophase I till puberty)
3. At puberty, each menstrual cycle → Secondary Oocyte (23 chromosomes) forms.
4. Secondary Oocyte + Sperm → Fertilized Ovum (Zygote)
5. Ovum เคा เคाเคฐ्เคฏ (Functions of Ovum)
Genetic Material เคช्เคฐเคฆाเคจ เคเคฐเคจा – 23 chromosomes carry เคเคฐเคจा।
Nourishment – early embryo เคो nutrition เคฆेเคจा।
Species Continuity – sperm เคे เคธाเคฅ เคฎिเคฒเคเคฐ เคจเคฏा เคीเคตเคจ เคเคค्เคชเคจ्เคจ เคเคฐเคจा।
Mitochondrial Inheritance – mitochondria เคेเคตเคฒ mother เคธे เคนी เคฌเค्เคे เคो เคฎिเคฒเคคा เคนै।
6. Fertilization (เคจिเคทेเคเคจ)
Process in English:
1. Sperm approaches ovum.
2. Sperm binds to zona pellucida.
3. Acrosome reaction → enzymes released → sperm penetrates ovum.
4. Fusion of sperm & ovum membranes.
5. Zygote formation with 46 chromosomes.
Hindi:
เคจिเคทेเคเคจ เคे เคฌाเคฆ เค
ंเคกाเคฃु เคเคฐ เคถुเค्เคฐाเคฃु เคฎिเคฒเคเคฐ เค़ाเคเคोเค เคฌเคจाเคคे เคนैं, เคो เคเคे เคเคฒเคเคฐ เคญ्เคฐूเคฃ (embryo) เคฎें เคตिเคเคธिเคค เคนोเคคा เคนै।
7. Ovum เคเคฐ Menstrual Cycle เคा เคธंเคฌंเคง
Hindi:
เคนเคฐ เคฎाเคน เคฎเคนिเคฒा เคे เคฎाเคธिเค เคเค्เคฐ (menstrual cycle) เคฎें เคเค เคชเคฐिเคชเค्เคต เค
ंเคกाเคฃु เค
ंเคกाเคถเคฏ (ovary) เคธे เคจिเคเคฒเคเคฐ เคซैเคฒोเคชिเคฏเคจ เค्เคฏूเคฌ เคฎें เคชเคนुँเคเคคा เคนै। เคฏเคฆि เคเคธ เคฆौเคฐाเคจ เคถुเค्เคฐाเคฃु เคฎिเคฒเคคा เคนै เคคो เคจिเคทेเคเคจ เคนोเคคा เคนै, เค
เคจ्เคฏเคฅा ovum เคจเคท्เค เคนोเคเคฐ เคฎाเคธिเค เคงเคฐ्เคฎ (periods) เคे เคธाเคฅ เคฌाเคนเคฐ เคจिเคเคฒ เคाเคคा เคนै।
English:
Ovum release is called Ovulation, which usually occurs on the 14th day of a 28-day menstrual cycle.
8. Ovum เคธे เคुเคก़ी เคฌीเคฎाเคฐिเคฏाँ เคเคฐ เคธเคฎเคธ्เคฏाเคँ
1. Polycystic Ovary Syndrome (PCOS) – Ovulation irregular เคนो เคाเคคा เคนै।
2. Premature Ovarian Failure – Ovum เคा production เคเคฒ्เคฆी เคฌंเคฆ เคนो เคाเคจा।
3. Infertility Issues – poor egg quality or low egg count।
4. Genetic Disorders – abnormal ovum chromosomes → Down Syndrome เคเคฆि।
9. Ovum เคा เคตैเค्เคाเคจिเค เคฎเคนเคค्เคต (Scientific Importance of Ovum)
IVF (In Vitro Fertilization) เคฎें ovum เคा เคเคชเคฏोเค test tube baby เคฌเคจाเคจे เคे เคฒिเค เคนोเคคा เคนै।
Stem Cell Research – ovum-based cloning เคธे organ development।
Contraception – ovum release เคो เคฐोเคเคเคฐ เคเคฐ्เคญเคจिเคฐोเคง।
10. เคฐोเคเค เคคเคฅ्เคฏ (Interesting Facts)
Human ovum is the largest cell in the body.
A woman is born with 1-2 million eggs, but only 400-500 ovulate in her lifetime.
Ovum เคा life span เคेเคตเคฒ 12-24 hours เคนोเคคा เคนै ovulation เคे เคฌाเคฆ।
Ovum เคฎें mitochondria เคेเคตเคฒ mother เคธे เคนी เคเคคे เคนैं, father เคธे เคจเคนीं।
11. Conclusion (เคจिเคท्เคเคฐ्เคท)
Hindi:
เค
ंเคกाเคฃु (Ovum) เคीเคตเคจ เคा เคฎूเคฒ เคเคงाเคฐ เคนै। เคเคธเคे เคฌिเคจा เคจเคฏा เคीเคตเคจ เคธंเคญเคต เคจเคนीं। เคฏเคน เคจ เคेเคตเคฒ เคैเคตिเค เคฆृเคท्เคि เคธे เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนै เคฌเคฒ्เคि เคिเคिเคค्เคธीเคฏ เคเคฐ เค
เคจुเคธंเคงाเคจ เคी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคญी เคเคธเคा เคเคนเคฐा เคฎเคนเคค्เคต เคนै।
The ovum is a miracle of nature – the starting point of every human life. Understanding its structure, functions, and medical importance helps us appreciate the complexity and beauty of reproduction.
เคोเค เคिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:
เคเค เคिเคช्เคชเคฃी เคญेเคें